Het uurwerk van een horloge: waar moet u op letten?
Elk horloge heeft een uurwerk binnenin haar horlogekast. Dit uurwerk kan een quartz, automatisch of mechanisch uurwerk zijn. Het meest bekend is het quartz uurwerk, simpel gezegd met een batterij. Een automatisch horloge werkt (mede) op beweging en wordt voorzien van energie door beweging aan de pols of een watchwinder. Een mechanisch uurwerk dient te worden opgewonden door de kroon te draaien waarna het uurwerk gaat lopen.
Natuurlijk zijn er nog een paar andere type uurwerken (bv. kinetic of ecodrive) maar die vertegenwoordigen slechts een klein deel op de markt. Deze laten wij in dit artikel buiten beschouwing.
Quartz horloges
Een horloge met een batterij wordt een quartz horloge genoemd. De batterij zorgt voor de aandrijving van het uurwerk. Quartz horloges zijn in de regel zeer betrouwbaar en vertonen veelal de kleinste afwijking qua tijd.
Omdat een batterij zeer betaalbaar is en de techniek veel wordt gebruikt is een quartz horloge normaliter vrij betaalbaar. Uiteraard hangt de prijs van het horloge af van het merk, de overige materialen en herkomst.
De horloges met batterij werden door veelal Japanse horlogemerken in de jaren 60 en 70 op de Europese markt gebracht, met een crisis voor Zwitserse horlogemakers ten gevolg. Deze maakten namelijk horloges met automatische uurwerken die veel duurder waren. Merken als Seiko, Casio en Citizen groeiden in deze periode flink ten koste van de oorspronkelijke Europese horlogemerken.
Momenteel heeft vrijwel elk horlogemerk een lijn quartz horloges, al dan niet met meerdere lijnen automatische en/of mechanische horloges.
Automatische horloges
Een automatisch horloge heeft een uurwerk dat een veer bevat die gespannen wordt door beweging (en/of opwinding). Een gespannen veer levert de energie (door het ontspannen) aan het uurwerk dat daardoor functioneert.
De techniek van een automatisch horloge is zeer oud (eind 19e eeuw) en gecompliceerd. Hierdoor liggen de productiekosten veel hoger dan bij een quartz horloge. Daarbij zijn in de regel Zwitserse automatische horloges duurder (en waarschijnlijk beter) dan Aziatische automatische uurwerken. Echter worden de Aziaten steeds beter qua kwaliteit en afwerking, en vormen zij binnen enkele jaren een serieuze tegenhanger voor de Europese uurwerkbouwers.
Een automatisch uurwerk is door haar techniek veel gevoeliger voor externe invloeden. Het laten vallen of het stoten van het horloge kan direct invloed hebben op het functioneren van het horloge. Ook is golfen, tennissen of boren uit den boze met een automatisch uurwerk. Een quartz horloge is echter weer prima geschikt voor dergelijke activiteiten.
Mechanische horloges
Een mechanisch horloge heeft een uurwerk dat handmatig moet worden opgewonden. Door het opwinden spant de veer die zich ontspant en daardoor het uurwerk laat functioneren. Wordt het horloge gedurende 24-48u niet opgewonden (afhankelijk van het type uurwerk) komt het horloge stil te staan. Wanneer u het horloge draagt dient u dus eigenlijk elke dag even het uurwerk op te winden zodat het blijft functioneren.
Ook mechanische horloges hebben veel techniek en zijn daardoor qua prijs vergelijkbaar met automatische horloges. De keuze tussen een automatisch of mechanisch horloge is puur een kwestie van voorkeur. Beide type uurwerken bevatten veel techniek en zijn vergelijkbaar in prijs.
Welk type uurwerk kies ik wanneer ik een nieuw horloge koop?
Deze vraag kan men beantwoorden aan de hand van wat men met het horloge wilt doen. Wilt u gaan sporten en/of een horloge waar u eigenlijk niet naar om hoeft te kijken? Dan is een quartz uurwerk een goede keus en veelal goedkoper dan de automatische en mechanische variant.
Wilt u een origineel uurwerk met techniek uit de 19e eeuw dan komt u uit bij een automatisch of mechanisch uurwerk. Dergelijke horloges zijn veelal in prijs wat duurder, maar u krijgt er wel een schitterend uurwerk voor terug. Vaak kunt u aan de onderkant van het horloge door het glaasje kijken naar het uurwerk dat beweegt. En dit is absoluut een rustgevend!